Samorządowy program polityki zdrowotnej – krok po kroku

KROK 1. Opracowanie założeń programu i opinia AOTMiT
KROK 2. Uchwalenie programu
KROK 3. Konkurs ofert
KROK 4. Wybór realizatorów i podpisanie umów
KROK 5. Realizacja programu
KROK 6. Rozliczenie i ewentualna kontrola

Krok 1: Opracowanie założeń i opinia AOTMiT

Warto wiedzieć

Samorządowe programy polityki zdrowotnej (PPZ) muszą być spójne z priorytetami wskazanymi w Regionalnych Politykach Zdrowotnych, obowiązującymi w danym województwie. Te z kolei powstają w oparciu o Mapy Potrzeb Zdrowotnych.

Więcej informacji: strony internetowe urzędów wojewódzkich oraz www.mapypotrzebzdrowotnych.mz.gov.pl

Projekty programów zdrowotnych (zgodne z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wzoru programu polityki zdrowotnej, wzoru raportu końcowego z realizacji programu polityki zdrowotnej oraz sposobu sporządzenia projektu programu polityki zdrowotnej i raportu końcowego z realizacji programu polityki zdrowotnej) podlegają zaopiniowaniu przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT). W Agencji należy złożyć dokładnie wypełniony formularz (tzw. schemat PPZ), który podzielony jest na 7 części.

Celem wydawanej opinii jest wskazanie nieścisłości i nieprawidłowości projektu oraz sposobów ich skorygowania w odniesieniu do dostępnych dowodów naukowych. Jak pokazuje praktyka, najwięcej błędów dotyczy niewłaściwego oszacowania kosztów oraz braku narzędzi ewaluacji programów. Na wydanie opinii AOTMiT ma 2 miesiące od daty wpłynięcia wniosku.

Schemat Programu Polityki Zdrowotnej (PPZ)

Strona tytułowa/ nazwa programu polityki zdrowotnej, podstawa prawna opracowania programu, miejscowość, rok opracowania programu.

I. Opis choroby lub problemu zdrowotnego i uzasadnienie wprowadzenia programu polityki zdrowotnej

II. Cele programu polityki zdrowotnej i mierniki efektywności jego realizacji

III. Charakterystyka populacji docelowej oraz charakterystyka interwencji, jakie są planowane w ramach programu polityki zdrowotnej

IV. Organizacja programu polityki zdrowotnej

V. Sposób monitorowania i ewaluacji programu polityki zdrowotnej

VI. Budżet programu polityki zdrowotnej

VII. Bibliografia

Źródło: Rozporządzenie MZ

Pomocne informacje znajdują się na stronie www.aotm.gov.pl w zakładce „Programy polityki zdrowotnej”. Pod linkiem „Instrukcja planowania, wdrażania oraz realizacji PPZ” oraz „Schemat PPZ” w szczegółowy sposób opisano szereg najważniejszych wskazówek dotyczących przygotowania każdej części wniosku zgodnie ze standardami AOTMiT. Zakładka zawiera także opinie na temat programów nadesłanych przez JST, wydane przez prezesa AOTMiT. Możliwość prześledzenia zawartych tam uwag pomoże poprawnie konstruować programy polityki zdrowotnej.

Najczęstsze błędy w schemacie PPZ

• Błędy w dobieraniu celów programowych i odpowiadających im mierników efektywności.
• Niewłaściwy wybór populacji lub braku precyzyjnie zdefiniowanych uczestników (brak kryteriów kwalifikacji do programu).
• Nieodpowiednio dobrana interwencja do populacji (brak zgodności z rekomendacjami).
• Brak wszystkich elementów programu (np. zdefiniowanego problemu zdrowotnego, organizacji programu, działań promocyjnych).
• Powielanie świadczeń finansowanych w ramach świadczeń gwarantowanych.
• Źle oszacowany i przedstawiony budżet.
• Brak lub źle zaplanowane: monitoring i ewaluacja programu.

Źródło: AOTMiT

Jak wygląda proces opiniowania projektu?

• Przygotowanie raportu szczegółowego, oceniającego zgodność projektu z zaleceniami AOTMiT, z opisem aktualnego stanu finansowania świadczeń medycznych w Polsce oraz wytycznymi krajowymi i światowymi dotyczącymi zaproponowanej interwencji w danej populacji docelowej. Aneksy do raportów szczegółowych opisują skuteczność, bezpieczeństwo, rekomendacje kliniczne (odnoszące się do aktualnych wytycznych i praktyki medycznej), rekomendacje refundacyjne oraz opinie ekspertów klinicznych w obrębie przedmiotowego problemu zdrowotnego.
• Przekazanie sporządzonego raportu szczegółowego (wraz z aneksem) Radzie Przejrzystości, która przygotowuje opinię w sprawie zasadności realizacji projektu programu polityki zdrowotnej.
• Przygotowywanie – na bazie powyższych dokumentów – opinii Prezesa Agencji, która jest następnie przekazywana do JST i zamieszczana na stronie internetowej AOTMiT (zakładka Biuletynu Informacji Publicznej).

Krok 2: Uchwalenie programu

Po uzyskaniu pozytywnej opinii AOTMiT program powinien zostać uchwalony przez radę gminy, powiatu lub sejmiku województwa. Załącznikiem do uchwały musi być program zaopiniowany przez AOTMiT. Jeżeli opinia jest warunkowa to załącznikiem do uchwały powinien być program z uwzględnieniem uwag AOTMiT.

Krok 3: Konkurs ofert

Zgodnie z art. 48 b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ogłoszenie o konkursie na wybór realizatora programu musi nastąpić co najmniej 15 dni przed upływem wyznaczonego terminu składania ofert. W ogłoszeniu należy określić:

• Przedmiot konkursu ofert.
• Wymagania stawiane oferentom, niezbędne do realizacji programu polityki zdrowotnej
• Termin i miejsce składania ofert.

Warto wiedzieć

• W przypadku programów polityki zdrowotnej nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych oraz przepisów o prowadzeniu działalności pożytku publicznego.
• Przedmiotem konkursu, o którym mowa w ustawie, może być wyłącznie realizacja programu.
• W przypadku programów finansowanych ze środków publicznych realizatorem programu polityki zdrowotnej może być podmiot wykonujący działalność leczniczą.(czasami musi jeżeli w ramach programu są wykonywane świadczenia zdrowotne)

Źródło: ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej

Obszar ochrony i promocji zdrowia należy do sfery zadań publicznych, o której mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2004 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 2010 r. nr 234 poz. 1536 z późn. zm.). Możliwe jest zatem zlecenie realizacji zadań publicznych w tym obszarze organizacjom pożytku publicznego, ale wówczas obowiązują inne zasady ogłoszenia i przeprowadzenia konkursu ofert. Nie dotyczy to programów polityki zdrowotnej mogą być zadania promocji zdrowia. Może być też konkurs na podstawie ustawy o zdrowiu publicznym.

Krok 4: Wybór realizatorów i podpisanie umów

Z podmiotem/ podmiotami (może być więcej niż 1), który wygrał konkurs, jednostka samorządu terytorialnego zawiera umowę. Musi ona szczegółowo określać m.in. opis zadania, wysokość i sposób płatności, termin wykonania, sposób rozliczania i monitorowania środków finansowych oraz sposoby kontroli wykonywania działania.

Krok 5: Realizacja programu

Realizacja programu powinna odbywać się zgodnie z przyjętymi założeniami i harmonogramem. Ważne jest, aby wspólnie z realizatorem zadbać o działania informacyjne i promocyjne, dzięki którym adresaci programu dowiedzą się o prowadzonych inicjatywach. Istotne jest również prowadzenie bieżącej dokumentacji i gromadzenie danych, które będą potrzebne do określenia osiągniętych rezultatów i raportowania wyników.

Krok 6: Rozliczenie i kontrola

Sposób rozliczenia programu zależy od jego charakteru, harmonogramu, źródeł finansowania oraz podpisanej umowy.